Badania psychologiczne do posługiwania się bronią są przeznaczone dla osób, które starają się o pozwolenie lub już je posiadają – niezależnie od rodzaju broni: bojowej, myśliwskiej, sportowej czy kolekcjonerskiej. Ich celem jest ocena, czy dana osoba posiada odpowiednie predyspozycje psychiczne do bezpiecznego i odpowiedzialnego użytkowania broni palnej.
Proces diagnostyczny obejmuje analizę najważniejszych aspektów funkcjonowania psychicznego. Podczas badania oceniane są m.in. poziom rozwoju intelektualnego, cechy osobowości, umiejętność kontroli emocji i impulsów, odporność na stres, poziom lęku oraz zdolność radzenia sobie w sytuacjach trudnych. Istotna jest również ogólna dojrzałość społeczna i psychiczna osoby badanej.
Termin ważności badania psychologicznego określają przepisy szczegółowe. W przypadku broni bojowej i gazowej badanie musi być powtarzane co 5 lat. Natomiast dla broni myśliwskiej nie ma obowiązku regularnego przeprowadzania badań – są one wymagane jedynie przy pierwszym oraz każdym kolejnym ubieganiu się o pozwolenie na broń.